Τι είναι η μαθησιακή δυσκολία;

Μαθησιακή δυσκολία ; Δυσκολία στη χρήση δεξιοτήτων στην ακρόαση, την ομιλία, την ανάγνωση, τη γραφή, τη λογική, την επίλυση προβλημάτων ή τα μαθηματικά. Επίσης προκαλεί στο άτομο δυσκολία στην αποθήκευση, επεξεργασία και παραγωγή πληροφοριών. Αν και παρατηρείται πιο συχνά στα παιδιά, μαθησιακές δυσκολίες παρατηρούνται και στους ενήλικες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να μην γίνει αντιληπτό εάν ένα άτομο έχει μαθησιακή δυσκολία ή όχι και το άτομο μπορεί να ζήσει τη ζωή του με αυτήν.

Συμπτώματα μαθησιακών δυσκολιών

Προσχολικά συμπτώματα:

• Σημαντική καθυστέρηση στην έναρξη της ομιλίας,
• Δυσκολία ή βραδύτητα στην προφορά λέξεων και στην εκμάθηση νέων λέξεων,
• Επιβράδυνση στην ανάπτυξη κινητικών κινήσεων (π.χ. δυσκολία στο δέσιμο των παπουτσιών ή στο κούμπωμα των κουμπιών, αδεξιότητα)

Συμπτώματα δημοτικού σχολείου:

• Δυσκολία στην εκμάθηση ανάγνωσης, γραφής και αριθμών,
• Μπερδεμένα μαθηματικά σημάδια (π.χ. "+" αντί για "x"),
• Ανάγνωση λέξεων προς τα πίσω (π.χ. "και" αντί για "σπίτι")
• Άρνηση ανάγνωσης και γραφής δυνατά,
• Δυσκολία μάθησης,
• Αδυναμία διάκρισης των εννοιών κατεύθυνσης (δεξιά-αριστερά, βορράς-νότος),
• Επιβράδυνση στην εκμάθηση νέων δεξιοτήτων,
• Δυσκολία να κάνεις φίλους,
• Μην ξεχνάτε την εργασία σας,
• Μη γνωρίζοντας πώς πρέπει να λειτουργεί,
• Δυσκολία στην κατανόηση των εκφράσεων του προσώπου και των κινήσεων του σώματος.
• Κάθε παιδί με μαθησιακές δυσκολίες είναι διαφορετικό και δεν έχει τα ίδια χαρακτηριστικά. Επομένως, απαιτείται λεπτομερής αξιολόγηση για τον εντοπισμό των χαρακτηριστικών και τη διάγνωση.

Τι προκαλεί τις μαθησιακές δυσκολίες;

Αν και η αιτία των μαθησιακών δυσκολιών δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα, η έρευνα δείχνει ότι σχετίζεται με λειτουργικές διαφορές στη δομή του εγκεφάλου. Αυτές οι διαφορές είναι συγγενείς και κληρονομικές. Εάν οι γονείς έχουν παρόμοιο ιστορικό ή εάν ένα από τα αδέρφια έχει μαθησιακή δυσκολία, η πιθανότητα του άλλου παιδιού αυξάνεται επίσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα πρόβλημα που παρουσιάζεται πριν ή μετά τη γέννηση (όπως η χρήση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η έλλειψη οξυγόνου, η πρόωρη γέννηση ή το χαμηλό βάρος γέννησης) μπορεί επίσης να είναι ένας παράγοντας για μαθησιακές δυσκολίες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι οικονομικές δυσκολίες, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ή οι πολιτισμικές διαφορές δεν προκαλούν μαθησιακές δυσκολίες.

Διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών

Γίνεται κλινική αξιολόγηση από ειδικό, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό γέννησης του παιδιού, τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά, τις σχολικές επιδόσεις και τα κοινωνικο-πολιτισμικά χαρακτηριστικά της οικογένειας. Βρίσκεται με την ονομασία Specific Learning Disorder στο DSM 5, το οποίο δημοσιεύεται από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία και αποτελεί πηγή για τον καθορισμό διαγνωστικών κριτηρίων. Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια, οι δυσκολίες μάθησης και χρήσης σχολικών δεξιοτήτων, όπως υποδεικνύεται από την παρουσία τουλάχιστον ενός από τα ακόλουθα συμπτώματα, πρέπει να έχουν παραμείνει για τουλάχιστον 6 μήνες παρά τις απαραίτητες παρεμβάσεις.

• Η λανθασμένη ή πολύ αργή ανάγνωση λέξεων και απαιτεί προσπάθεια,
• Δυσκολία κατανόησης του νοήματος αυτού που διαβάζεται,
• Δυσκολία ομιλίας και γραφής γράμμα προς γράμμα,
• Δυσκολίες γραπτής έκφρασης,
• Αντίληψη αριθμών, αριθμητικά γεγονότα ή δυσκολίες υπολογισμού
• Δυσκολίες αριθμητικής συλλογιστικής.

Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία. Χωρίζεται σε τρεις υποτύπους: διαταραχή ανάγνωσης (δυσλεξία), διαταραχή των μαθηματικών (δυσαριθμησία) και διαταραχή γραπτής έκφρασης (δυσγραφία). Οι υποτύποι μπορεί να εμφανίζονται μαζί ή χωριστά.

Πώς αντιμετωπίζεται η μαθησιακή δυσκολία;

Το πρώτο βήμα κατά την έναρξη της θεραπείας είναι η ψυχοεκπαίδευση. Η εκπαιδευτική θεραπεία για την οικογένεια, τους δασκάλους και το παιδί έχει μεγάλη σημασία όσον αφορά την κατανόηση της κατάστασης και τον καθορισμό του μονοπατιού που θα ακολουθήσει. Για το επόμενο διάστημα θα πρέπει να εκπονηθεί πρόγραμμα ειδικής αγωγής και παρέμβασης που θα συνεχιστεί ταυτόχρονα στο σπίτι και στο σχολείο.

Πώς πρέπει να προσεγγίζεται το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες στο σπίτι;

Όλα τα παιδιά χρειάζονται αγάπη, υποστήριξη και ενθάρρυνση. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες χρειάζονται όλα αυτά περισσότερο. Ως γονείς, κύριος στόχος δεν πρέπει να είναι η αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών, αλλά η κάλυψη των κοινωνικών και συναισθηματικών αναγκών τους απέναντι στις δυσκολίες που θα συναντήσουν. Η εστίαση στη θετική συμπεριφορά του παιδιού στο σπίτι βοηθά στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησής του. Έτσι, το παιδί μαθαίνει πώς να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις, γίνεται πιο δυνατό και αυξάνεται η αντοχή του. Τα παιδιά μαθαίνουν βλέποντας και μοντελοποιώντας. Η θετική στάση και η αίσθηση του χιούμορ των γονιών αλλάζουν την οπτική του παιδιού και το βοηθούν στη θεραπευτική διαδικασία.

Πώς πρέπει να προσεγγίζεται το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες στο σχολείο;

Έχει μεγάλη σημασία η συνεργασία και η επικοινωνία με το σχολείο. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν το παιδί και ενεργούν σύμφωνα με τις ανάγκες του. Κάθε παιδί έχει διαφορετικούς τομείς επιτυχίας ή δυσκολίας. Αυτές οι διαφορές εκδηλώνονται στις οπτικές, ακουστικές, απτικές ή κιναισθητικές (κινητικές) περιοχές. Η αξιολόγηση της περιοχής στην οποία έχει αναπτυχθεί το παιδί και η ανάλογη δράση βοηθά στη θεραπευτική διαδικασία. Για παιδιά με έντονη οπτική αντίληψη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν βιβλία, βίντεο ή κάρτες. Για παιδιά με έντονη ακουστική αντίληψη, το μάθημα μπορεί να ηχογραφηθεί ηχογραφημένο, ώστε να μπορούν να το επαναλάβουν στο σπίτι. Η ενθάρρυνσή τους να συνεργαστεί με φίλους μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διαδικασία. Για παράδειγμα, για ένα παιδί που δυσκολεύεται να διαβάσει αριθμούς στα μαθηματικά προβλήματα, οι τομείς στους οποίους το παιδί είναι καλό μπορούν να αξιολογηθούν και να αυξηθούν με λύσεις όπως η καταγραφή των προβλημάτων και η παρουσίασή τους σε αυτόν.

Συμβουλές για οικογένειες

• Εστιάστε στις θετικές πτυχές του παιδιού σας,
• Μην περιορίζετε το παιδί σας μόνο στη σχολική επιτυχία,
• Ενθαρρύνετε το να εξερευνήσει διάφορους τομείς όπου μπορεί να είναι επιτυχημένος (όπως μουσική ή αθλητισμός),
• Περιορίστε τις προσδοκίες σας σε αυτό που μπορούν να κάνουν,
• Δώστε απλές και κατανοητές εξηγήσεις,
• Να θυμάστε ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό.